NIEUW
Vergelijk de notariskosten voor het opstellen van een samenlevingscontract (al dan niet met 2 testamenten) op onze pagina
Notaristarieven vergelijken
Wat moet je in een samenlevingscontract regelen voor kinderen?
Misschien verbaast het je, maar ons antwoord is: erg weinig.
Dat komt omdat er al allerlei wettelijke regels zijn die de rechten van kinderen waarborgen. En van die regels mag in het algemeen niet worden afgeweken, ook niet in een samenlevingscontract.
Maar als je samenwoont met iemand die een kind heeft uit een vorige relatie, of als je als samenwoners samen een kind krijgt, dan moet je je wel realiseren dat je bepaalde zaken rondom de kinderen goed moet regelen.
En in de praktijk is een samenlevingscontract met twee testamenten dan meestal de beste oplossing.
Dat komt omdat er al allerlei wettelijke regels zijn die de rechten van kinderen waarborgen. En van die regels mag in het algemeen niet worden afgeweken, ook niet in een samenlevingscontract.
Maar als je samenwoont met iemand die een kind heeft uit een vorige relatie, of als je als samenwoners samen een kind krijgt, dan moet je je wel realiseren dat je bepaalde zaken rondom de kinderen goed moet regelen.
En in de praktijk is een samenlevingscontract met twee testamenten dan meestal de beste oplossing.
Kind(eren) uit vorige relatie
We geven maar even een voorbeeld: een vader en een moeder hebben een dochter over wie ze samen het gezag hebben. Ze gaan uit elkaar. De dochter blijft bij vader. Aan het gezag verandert niets. Beide ouders behouden het ouderlijk gezag. Moeder gaat kinderalimentatie aan vader betalen. Vader gaat op enig moment (met zijn dochter) samenwonen met een nieuwe vriendin.
Het samenwonen verandert niets aan het vaderschap en moederschap en ook niets aan het ouderlijk gezag over de dochter. Als de nieuwe vriendin van vader een goed inkomen heeft, zou de moeder misschien wat minder alimentatie kunnen gaan betalen, maar dat is iets tussen vader en moeder en dus niet iets voor het samenlevingscontract.
In theorie zou je in het samenlevingscontract wel iets kunnen opnemen over de vraag hoe het inkomen uit alimentatie al dan niet wordt meegenomen bij de afspraken over het verdelen van inkomsten en lasten tussen vader en zijn nieuwe partner.
Maar belangrijker is waarschijnlijk om te denken over het opstellen van een testament, zeker als vader zou willen dat niet alleen zijn dochter maar ook zijn nieuwe vriendin zijn erfgenaam wordt.
Het feit dát er een samenlevingscontract is, kan overigens nog wel voordelen hebben als de nieuwe vriendin zou overlijden terwijl zij nog pensioenrechten aan het opbouwen is, omdat sommige pensioenverzekeraars ook een nabestaandenpensioen hebben voor stiefkinderen.
Zouden vader en zijn nieuwe vriendin samen het gezag willen gaan uitoefenen over de (stief)dochter, dan kunnen zij dat niet zelf regelen of vastleggen; daarvoor zal instemming van de moeder nodig zijn.
Het samenwonen verandert niets aan het vaderschap en moederschap en ook niets aan het ouderlijk gezag over de dochter. Als de nieuwe vriendin van vader een goed inkomen heeft, zou de moeder misschien wat minder alimentatie kunnen gaan betalen, maar dat is iets tussen vader en moeder en dus niet iets voor het samenlevingscontract.
In theorie zou je in het samenlevingscontract wel iets kunnen opnemen over de vraag hoe het inkomen uit alimentatie al dan niet wordt meegenomen bij de afspraken over het verdelen van inkomsten en lasten tussen vader en zijn nieuwe partner.
Maar belangrijker is waarschijnlijk om te denken over het opstellen van een testament, zeker als vader zou willen dat niet alleen zijn dochter maar ook zijn nieuwe vriendin zijn erfgenaam wordt.
Het feit dát er een samenlevingscontract is, kan overigens nog wel voordelen hebben als de nieuwe vriendin zou overlijden terwijl zij nog pensioenrechten aan het opbouwen is, omdat sommige pensioenverzekeraars ook een nabestaandenpensioen hebben voor stiefkinderen.
Zouden vader en zijn nieuwe vriendin samen het gezag willen gaan uitoefenen over de (stief)dochter, dan kunnen zij dat niet zelf regelen of vastleggen; daarvoor zal instemming van de moeder nodig zijn.
Samenwonen en samen kinderen krijgen
Als je samenwoont en samen kinderen krijgt, dan moet je wel een paar zaken regelen, maar dan gaat het om zaken die je niet zelf kunt vastleggen in het samenlevingscontract:
Op de eerste plaats zal vader het kind moeten erkennen. Dat kan hij, samen met moeder, bij de burgerlijke stand van de gemeente doen. Door die erkenning komt juridisch vast te staan dat het kind niet alleen een wettelijk kind van de moeder is maar ook van vader.
Met die erkenning is nog niets gezegd over het "gezag" over het kind. Alleen degene die het gezag heeft over een kind mag beslissen over opvoeding, verzorging e.d. en mag voor het kind tekenen. Vroeger was het voor samenwoners nogal omslachtig om samen het gezag over een kind te krijgen, maar tegenwoordig kan dat heel eenvoudig met een formuliertje of zelfs digitaal.
Meer informatie hierover vind je op de website Rijksoverheid (zoek op "ouderlijk gezag samenwonen").
Ook hier geldt dat het meestal verstandig zal zijn om niet alleen een samenlevingscontract op te stellen maar ook twee testamenten.
Op de eerste plaats zal vader het kind moeten erkennen. Dat kan hij, samen met moeder, bij de burgerlijke stand van de gemeente doen. Door die erkenning komt juridisch vast te staan dat het kind niet alleen een wettelijk kind van de moeder is maar ook van vader.
Met die erkenning is nog niets gezegd over het "gezag" over het kind. Alleen degene die het gezag heeft over een kind mag beslissen over opvoeding, verzorging e.d. en mag voor het kind tekenen. Vroeger was het voor samenwoners nogal omslachtig om samen het gezag over een kind te krijgen, maar tegenwoordig kan dat heel eenvoudig met een formuliertje of zelfs digitaal.
Meer informatie hierover vind je op de website Rijksoverheid (zoek op "ouderlijk gezag samenwonen").
Ook hier geldt dat het meestal verstandig zal zijn om niet alleen een samenlevingscontract op te stellen maar ook twee testamenten.
Kinderen en overlijden
Als er twee ouders zijn die samen het ouderlijk gezag uitoefenen over een kind en een ouder komt te overlijden, dan behoudt de andere ouder gewoon het gezag. Daaraan behoef je dus niets te doen.
Overlijden beide ouders, dan zal er door de rechter een voogd moeten worden benoemd. Het kan verstandig zijn om vooraf al die voogd aan te wijzen. Dan kan in een testament.
Voor meer varianten (niet alletwee het gezag of niet alletwee ouder) zie de website van de Rijksoverheid (zoek op "ouderlijk gezag overlijden")
Overlijden beide ouders, dan zal er door de rechter een voogd moeten worden benoemd. Het kan verstandig zijn om vooraf al die voogd aan te wijzen. Dan kan in een testament.
Voor meer varianten (niet alletwee het gezag of niet alletwee ouder) zie de website van de Rijksoverheid (zoek op "ouderlijk gezag overlijden")
Kinderen en uit elkaar gaan
In samenlevingscontracten worden, voor het geval de partners uit elkaar zouden gaan, meestal alvast wat procedurele regels opgenomen. Zo kun je bijvoorbeeld afspreken dat jullie dan samen een "ouderschapsplan" zullen opstellen (zoals dat bij gehuwden verplicht is). Verder is het vaak verstandig om af te spreken dat je bij onenigheid over de kinderen niet gelijk zult gaan procederen maar eerst naar een advocaat-bemiddelaar zult stappen.